شعر «تَری» (به معنای «می‌توانی») سروده‌ی **حسین حسن‌زاده**، معروف به **تاته رهدار**، یکی از شاهکارهای ادبیات لری بختیاری است. این شعر با ترکیبی از عشق، امید، مقاومت و وطن‌پرستی، نه تنها برای مردم بختیاری، بلکه برای همه‌ی فارسی‌زبانان جذاب و الهام‌بخش است. در این مقاله، به بررسی عمیق‌تر این شعر، مفاهیم آن و نقش آن در حفظ فرهنگ بختیاری می‌پردازیم.
—
تاته رهدار: صدای مردم بختیاری
**حسین حسن‌زاده**، با تخلص **رهدار** و شهرت **تاته رهدار**، یکی از شاعران برجسته‌ی بختیاری است که با استفاده از گویش لری، زیبایی‌ها و ارزش‌های فرهنگ بختیاری را به تصویر می‌کشد. شعرهای او، از جمله «تَری»، نه تنها بیانگر احساسات عمیق انسانی هستند، بلکه به عنوان میراث فرهنگی بختیاری، نقش مهمی در حفظ و اشاعه‌ی این فرهنگ ایفا می‌کنند.
—
شعر «تَری»: ترکیبی از عشق، امید و مقاومت
شعر «تَری» با ابیاتی پراحساس و موزون، مخاطب را به تلاش، امید و پایداری دعوت می‌کند. تاته رهدار در این شعر از توانایی‌ها و آرمان‌های انسان سخن می‌گوید و با زبانی شیرین، فرهنگ و زبان لری را ستایش می‌کند.
بخش‌هایی از شعر:
– **تری، وا کلومی ز مار وابوهی**
(می‌توانی، سخنی از دل و جان بگویی)
– **تری هم نوات و نَکه قند بوی**
(اگر می‌توانی، شیرین‌تر از قند و نبات باش)
– **تری هم بگوی باز «امیدم تونی»**
(باز هم بگو که «امیدم به توست»)
– **تری خوت بوهی هی خداهی کنی**
(اگر بخواهی، همیشه خداوندگار خود باشی)
– **تری جور بهمن بنالی ز درد**
(می‌توانی مانند بهمن از درد فریاد بزنی)
– **تری چی چویلی بوهی پا دنا**
(می‌توانی مانند چویلی (قهرمان بختیاری) پا در میدان بگذاری)
—
ویژگی‌های شعر «تَری»
1. **زبان شیرین و دلنشین:** تاته رهدار با استفاده از گویش لری بختیاری، زیبایی و شیرینی این زبان را به نمایش می‌گذارد.
2. **تلفیق عشق و وطن‌پرستی:** شعر ترکیبی از عشق به انسان‌ها، فرهنگ و سرزمین بختیاری است.
3. **امید و مقاومت:** در سراسر شعر، روحیه‌ی امید و پایداری در برابر سختی‌ها موج می‌زند.
4. **ارتباط با تاریخ و اسطوره‌ها:** تاته رهدار از شخصیت‌های تاریخی و اسطوره‌ای بختیاری مانند **علیمردون خان**، **سردار اسعد** و **چویلی** یاد می‌کند و آن‌ها را نماد مقاومت و افتخار می‌داند.
—
پیام شعر «تَری»: امید و پایداری
شعر «تَری» پیامی از امید، تلاش و عشق به فرهنگ و سرزمین را به مخاطب منتقل می‌کند. تاته رهدار با این سروده، مردم بختیاری را به حفظ زبان، فرهنگ و ارزش‌های خود دعوت می‌کند و از آن‌ها می‌خواهد که در برابر سختی‌ها مقاومت کنند و به آینده امیدوار باشند.
—
نقش شعر «تَری» در حفظ فرهنگ بختیاری
شعر «تَری» نه تنها یک اثر ادبی، بلکه یک میراث فرهنگی است که به حفظ و اشاعه‌ی زبان و فرهنگ بختیاری کمک می‌کند. در دنیای امروز، که فرهنگ‌های محلی در معرض فراموشی قرار دارند، چنین آثاری نقش مهمی در زنده نگه داشتن این فرهنگ‌ها ایفا می‌کنند.
—چرا شعر «تَری» را بخوانیم؟
– **آشنایی با فرهنگ بختیاری:**
این شعر پنجره‌ای به دنیای گرم و صمیمی فرهنگ و زبان لری بختیاری است. – **الهام‌بخشی:** شعر «تَری» با مفاهیم عمیق انسانی، مخاطب را به تلاش و امیدواری دعوت می‌کند. – **لذت ادبی:** زیبایی کلام و موسیقی کلمات، این شعر را به اثری ماندگار تبدیل کرده است.
—
گوش‌نوازی به دکلمه‌ی شعر «تَری»
اگر دوست دارید این شعر زیبا را با صدای دلنشین و آهنگین بشنوید، به دکلمه‌ی آن در سایت ما گوش دهید. شعر «تَری» نه تنها یک اثر ادبی، بلکه یک تجربه‌ی احساسی و فرهنگی است.
<audio controls>
<source src=”https://t.me/Meevand/9484″ type=”audio/mpeg”>
</audio>
متن شعر زیبای تری رهدار
تَری (می‌توانی)
تَری، وا کلومی ز مار وابوهی
وِ نیمی کلوم پشت به غار وابوهی
وه یه نیم کَلوم، ایتری وار بُوی
«عزیز دلُم» گُهدنی، یار بوی
به یه نیم کلوم هم ایبوی چُول چُول
«دیه نیخوم ت» گُهدنی، سردِ سول
تری تش ونی به بهونِ ودلی
زمَند اُ نگیری تو زیر چِلی
تری سوز وابوی چی لِشک کُنار
وه یه گُهدنِ «واتونم چی بهار»
تری هم رَهی بوی؛ پُلی وابرهی
به یه «خیلی ممنون» گُلی وابوهی
تری هم بوهی هُوشه‌ی گندمی
خوش بش کُنی تی س نشینی دمی
تری هم و با «نترُم» گُهدنی
تو ایلینه یه جا ز تَه وَرکنی
تری ناپیا، نازنی هِرتگی
اَیر آو برت؛ زس نجُهمه رگی
تری هم بگوی باز «امیدم تونی»
وَرِ هر دو تی م هرچه دیدُم تونی
تری گُنگ و لُنگ وابوهی سول سرد
حقی خرده وابوهه، تو جورِ بَرد
تری حقه ناسی کنی بی پِدو
همو لارِ وژدان بندی به چو
به انسونیت پشت پایی زنی
ز فِنگه‌ی بسوزنی دل خَرمَنی
تری سوز و سیر ملوسی بوهی
به سفتی چوو آوِنوسی بوهی
بووی جور اِستین به سقف بهون
بووی سایه سر سی دل بیکسون
هنی هم تری گوی یو وار مونه
تری هم بگوی تش به کار مونه
تری هم بگوی جا بهونِ بووم
به رهد زیر آو و مو وَستُم ز نوم
تری هم بگوی آریو برزنُم
وه اُردی سکندر تشی ایوَنُم
هزارون هزار جور تیمور شَل
اویدن ولاتم اُ وَستن به چَل
#تری_هم_نوات_و_نکه_قند_بوی
#وه_شیرینی_لفظ_میوند_بوی
تری خوت بوهی هی خداهی کنی
وه زونِ لُریت پادشاهی کنی
هنی هم تری شیر میدون بوهی
تو بیرق کش علیمردون بوهی
چی سردار زنگل بووی کُر نشون
بِرِغِشت نومت رسه کهکشون
تری هم قدمخیرِ لُر وابوهی
منه آسمون ماهِ پُر وابوهی
تری جور بهمن بنالی ز درد
چی ایرج وَنی لرزه وه جون بَرد
تری چی چویلی بوهی پا دنا
چی لشک بلیطی بووی جون پنا
بووی اُشترونکوه آزاده گون
چی زرده، چی کارون وابوی روون
چی لُهراس باتول سی روز تنگ
مث شیر دلوار اُ پوز تفنگ
اوسو ناپیاهینه خفگر کُنی
کُمِ شیمِ شوگارنه شِر کُنی
چی سردار اسعد بیاری چراغ
ز خان طلایی بگیری، سراغ
ز ئی آرمون اَر که وَستی به دیر
تری بیت رهدار آری به ویر
وُرِست اُ بیو جور نَهره پلنگ
بزن شیشه بی دونگ و بُنگت به سنگ
تاته رهدار
